جواب خودرابیازمایید صفحه 35 شیمی دهم

پاسخ و توضیح تمرین خود را بیازمایید صفحه 35 شیمی دهم این تمرین به مفاهیم اساسی آرایش الکترونی، به ویژه **آرایش فشرده** و **آرایش الکترون-نقطه‌ای (لوییس)**، می‌پردازد که کلید درک رفتار شیمیایی عناصر است. $\text{Krypton}$ است. --- ## آ) تکمیل جدول **آرایش الکترونی فشرده** با استفاده از گاز نجیب قبل از هر عنصر نوشته می‌شود. **شمار الکترون ظرفیت** برابر با تعداد الکترون‌های بیرونی‌ترین لایه (که برای عناصر اصلی، برابر با رقم یکان شماره گروه است). **آرایش الکترون-نقطه‌ای** همان تعداد الکترون‌های ظرفیت را با نقطه نمایش می‌دهد. ### ردیف اول (دوره 2) | عنصر | $\mathbf{_3Li}$ | $\mathbf{_4Be}$ | $\mathbf{_5B}$ | $\mathbf{_6C}$ | $\mathbf{_7N}$ | $\mathbf{_8O}$ | $\mathbf{_9F}$ | $\mathbf{_{10}Ne}$ | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | آرایش الکترونی فشرده | $\mathbf{[He] 2s^1}$ | $\mathbf{[He] 2s^2}$ | $\mathbf{[He] 2s^2 2p^1}$ | $\mathbf{[He] 2s^2 2p^2}$ | $\mathbf{[He] 2s^2 2p^3}$ | $\mathbf{[He] 2s^2 2p^4}$ | $\mathbf{[He] 2s^2 2p^5}$ | $\mathbf{[He] 2s^2 2p^6}$ | | شمار الکترون ظرفیت | $\mathbf{1}$ | $\mathbf{2}$ | $\mathbf{3}$ | $\mathbf{4}$ | $\mathbf{5}$ | $\mathbf{6}$ | $\mathbf{7}$ | $\mathbf{8}$ | | آرایش الکترون - نقطه‌ای | $\mathbf{Li.}$ | $\mathbf{\cdot Be \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \dot B \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \ddot C \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \ddot N \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \ddot O :}$ | $\mathbf{\cdot \ddot F :}$ | $\mathbf{: \ddot{Ne} :}$ | ### ردیف دوم (دوره 3) | عنصر | $\mathbf{_{11}Na}$ | $\mathbf{_{12}Mg}$ | $\mathbf{_{13}Al}$ | $\mathbf{_{14}Si}$ | $\mathbf{_{15}P}$ | $\mathbf{_{16}S}$ | $\mathbf{_{17}Cl}$ | $\mathbf{_{18}Ar}$ | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | آرایش الکترونی فشرده | $\mathbf{[Ne] 3s^1}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2 3p^1}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2 3p^2}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2 3p^3}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2 3p^4}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2 3p^5}$ | $\mathbf{[Ne] 3s^2 3p^6}$ | | شمار الکترون ظرفیت | $\mathbf{1}$ | $\mathbf{2}$ | $\mathbf{3}$ | $\mathbf{4}$ | $\mathbf{5}$ | $\mathbf{6}$ | $\mathbf{7}$ | $\mathbf{8}$ | | آرایش الکترون - نقطه‌ای | $\mathbf{Na.}$ | $\mathbf{\cdot Mg \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \dot A l \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \ddot S i \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \ddot P \cdot}$ | $\mathbf{\cdot \ddot S :}$ | $\mathbf{\cdot \ddot Cl :}$ | $\mathbf{: \ddot{Ar} :}$ | --- ## ب) شباهت آرایش الکترون-نقطه‌ای در یک گروه شباهت اصلی این است که **آرایش الکترون-نقطه‌ای عناصر یک گروه (اصلی) کاملاً یکسان است.** **توضیح:** آرایش نقطه‌ای فقط **الکترون‌های لایه‌ی ظرفیت** (بیرونی‌ترین لایه) را نشان می‌دهد. از آنجا که عناصر یک گروه، **شمار الکترون‌های ظرفیت برابری** دارند (مثلاً $\mathbf{Li}$ و $\mathbf{Na}$ هر دو در گروه ۱ هستند و $1$ الکترون ظرفیت دارند)، آرایش الکترون-نقطه‌ای آن‌ها از نظر تعداد نقاط و نحوه‌ی قرارگیری آن‌ها **یکسان** است. این شباهت در الکترون‌های ظرفیت، دلیلی است که عناصر یک گروه **خواص شیمیایی مشابهی** دارند. --- ## پ) رابطه‌ی شماره گروه و آرایش الکترون-نقطه‌ای بین شماره‌ی گروه و آرایش الکترون-نقطه‌ای (شمار الکترون ظرفیت) در **عناصر اصلی** (گروه‌های ۱، ۲ و ۱۳ تا ۱۸) یک **رابطه‌ی مستقیم** وجود دارد: * **گروه‌های ۱ و ۲:** شمار الکترون‌های ظرفیت $\mathbf{برابر}$ با شماره‌ی گروه است (مثلاً گروه ۲، $2$ الکترون ظرفیت). * **گروه‌های ۱۳ تا ۱۸:** شمار الکترون‌های ظرفیت $\mathbf{برابر}$ با رقم یکان شماره‌ی گروه است (مثلاً گروه $16$، $6$ الکترون ظرفیت). **نتیجه:** در هر دو حالت، **تعداد نقاط (الکترون‌های ظرفیت)** در آرایش الکترون-نقطه‌ای، **رفتار شیمیایی** عنصر را تعیین می‌کند و به طور مستقیم با شماره‌ی گروه اصلی آن در جدول تناوبی مرتبط است. این رابطه به ما امکان می‌دهد که بدون نوشتن آرایش الکترونی کامل، تعداد الکترون‌های ظرفیت را صرفاً با نگاه کردن به جدول تعیین کنیم. 💡